W 2024 roku Stowarzyszenie Olimpiady Specjalne Polska uczestniczy w programie Ministerstwa Sportu i Turystyki - Upowszechnianie sportu osób niepełnosprawnych ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. W ramach tego programu realizowane są następujące zadania: Organizacja imprez sportowych dla osób niepełnosprawnych, Organizacja obozów sportowych dla osób niepełnosprawnych oraz Organizacja zajęć sekcji sportowych dla osób niepełnosprawnych.
Organizacja imprez sportowych dla osób niepełnosprawnych – Zadanie realizowane na podstawie umowy nr 2024/0025/0082/Sub.C/DS-SN/2/MSa z dnia 14 maja 2024. Wartość dofinansowania 1 700 000 pln.
Zadanie obejmuje 8 jednostkowych imprez sportowych w tym: organizację sześciu zawodów o zasięgu ogólnopolskim oraz dwóch zawodów sportowych związanych z udziałem reprezentacji Olimpiad Specjalnych Polska w zawodach europejskich. Wszystkie imprezy odbywają się w ramach struktur Olimpiad Specjalnych i są zgodne z „Ramowym regulaminem organizacji, realizacji i naboru uczestników zadania: imprezy sportowe osób niepełnosprawnych w Stowarzyszeniu Olimpiady Specjalne Polska w roku 2024, w ramach umowy z Ministerstwem Sportu i Turystyki”
| Nazwa zadania jednostkowego | Data | Miejsce realizacji | Liczba uczestników | ||
| XI Ogólnopolskie Zimowe Igrzyska Olimpiad Specjalnych część I w dyscyplinach narciarstwo alpejskie, narciarstwo biegowe i bieg na rakietach śnieżnych | 26.02.2024 | - | 01.03.2024 | Wisła, Istebna | 450 |
| XI Ogólnopolskie Zimowe Igrzyska Olimpiad Specjalnych część II w dyscyplinach: łyżwiarstwo szybkie i unihokej | 21.03.2024 | - | 24.03.2024 | Białystok | 340 |
| Uczestnictwo Polskiej reprezentacji Olimpiad Specjalnych w Europejskim Turnieju Koszykówki Zunifikowanej Młodych Olimpiad Specjalnych | 17.06.2024 | - | 20.06.2024 | Warszawa, Litwa | 13 |
| VII Ogólnopolski Mityng Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych, VI Ogólnopolski Turniej Bocce Olimpiad Specjalnych | 04.07.2024 | - | 06.07.2024 | Kielce | 580 |
| Uczestnictwo Polskiej reprezentacji Olimpiad Specjalnych w Europejskim Mityngu Pływackim Olimpiad Specjalnych | 24.10.2024 | - | 28.10.2024 | Warszawa, Monako | 6 |
| XI Ogólnopolski Turniej Badmintona Olimpiad Specjalnych | 15.10.2024 | - | 17.10.2024 | Trzcianka | 143 |
| IX Ogólnopolski Turniej Tenisa Stołowego Olimpiad Specjalnych | 07.11.2024 | - | 10.11.2024 | Zielona Góra | 188 |
| VII Ogólnopolski Turniej Bowlingowy Olimpiad Specjalnych, IX Ogólnopolski Mityng Pływacki Olimpiad Specjalnych | 15.11.2024 | - | 17.11.2024 | Rybnik | 400 |
Cele zadania, grupy docelowe oraz efekty działania:
- Imprezy sportowe - nie przynoszą dochodów rzeczowych, natomiast przynoszą wszechstronne korzyści, które można rozpatrywać na wielu płaszczyznach: w tym np. korzyści fizyczne dla zawodników, psychologiczne i intelektualne, a także społeczne dla zawodników i otaczającego ich świata zewnętrznego tzw. pełnosprawnego społeczeństwa. O korzyściach i efektach jakie niesie uczestnictwo w ruchu Olimpiad Specjalnych i w sporcie dla osób z niepełnosprawnością intelektualną napisano wiele prac naukowych, przeprowadzono naukowe badania np. na AWF w Warszawie, z która uczelnią ściśle współpracujemy.
- Efekty treningowe jakie niesie uczestnictwo w naszym ruchu są niepodważalne, a dla nas najważniejszy jest fakt, iż system i przepisy rywalizacji motywują zawodników (osoby z niepełnosprawnością intelektualną) do podejmowania kolejnych treningów.
- Zawody sportowe Olimpiad Specjalnych są podsumowaniem systematycznych zajęć treningowych odbywających się w Oddziałach Regionalnych w ciągu całego roku oraz sprawdzianem efektów szkoleniowych, jednocześnie stanowiąc przygotowanie i weryfikację zawodników Olimpiad Specjalnych Polska do kwalifikowania na zawody wyższej rangi. Przepisy Olimpiad Specjalnych i zasady zawodów pozwalają zawodnikom na każdym stopniu sprawności i możliwości ruchowych znaleźć swoje miejsce w rywalizacji i mieć szansę startu jak równy z równym, niezależnie od dodatkowych ograniczeń, niepełnosprawności. System grup sprawnościowych w jakich odbywa się rywalizacja szczególnie zachęca do dalszego uczestnictwa w zawodach. System nagradzania i awansu zawodników na wyższy szczebel zgodnie z przepisami Olimpiad Specjalnych także ma wpływ motywujący do dalszej aktywności ruchowej. Motywacja o jakiej tu wspominamy, jest szczególnie istotna, gdyż u osób z niepełnosprawnością intelektualną szczególnie należy dbać o jej podtrzymywanie. Tylko wówczas będą możliwe kolejne pozytywne efekty wysiłku fizycznego, gdy zawodnik będzie zmotywowany do treningu przed kolejnymi zawodami. Olimpiady Specjalne Polska nie stawiają ograniczeń dla górnej granicy wieku swoich zawodników, a wprowadzone do rywalizacji kategorie wiekowe (gdzie najstarszą jest kategoria powyżej 30 lat) pozwalają na podejmowanie rywalizacji także przez najstarszych zawodników np. w wieku 50+.
- Imprezy Olimpiad Specjalnych, zawsze aktywizują media lokalne i ogólnopolskie, a oferowany program podczas imprez – ceremonie, zaangażowanie gości, znanych sportowców itp. pozwalają skupiać uwagę mediów na sporcie osób z niepełnosprawnością intelektualną.
- W roku 2024 zaplanowano w ramach Programu zawody w różnych regionach Polski, co gwarantuje szeroki zasięg lokalny. Dzięki rozgłosowi medialnemu mogą być propagowane zagadnienia z tym związane takie jak: prozdrowotne, społeczne, edukacyjne i wychowawcze wartości sportu, przez co zachęcamy osoby niepełnosprawne i ich rodziny do zdrowego stylu życia i znajdowanie w nim miejsca dla systematycznej aktywności ruchowej wśród osób niepełnosprawnych na każdym poziomie możliwości, sprawności i w każdym wieku, co szczególnie podkreśla ruch Olimpiad Specjalnych.
- Wartością szczególną jaką uzyskujemy poprzez organizację imprez Olimpiad Specjalnych systematycznie od wielu lat jest włączanie społeczne osób niepełnosprawnych intelektualnie. Tak naprawdę niepełnosprawność powstaje wskutek zderzenia danej jednostki z wymaganiami i warunkami panującymi w danym społeczeństwie. Przeszkodami dla włączenia osób niepełnosprawnych intelektualnie są przede wszystkim bariery świadomościowe istniejące w sprawnych członkach społeczeństwa. Wynikają one często z lęku w obliczu odmienności, niewiedzy i niezrozumienia, kim są ludzie niepełnosprawni intelektualnie, braku interakcji z osobami niepełnosprawnymi, oraz posiadania negatywnych wyobrażeń o niepełnosprawności intelektualnej. Zmiana nastawienia tzw. pełnosprawnego społeczeństwa do osób z niepełnosprawnością intelektualną jest możliwa i od wielu lat realizowana przez Olimpiady Specjalne Polska.
- Imprezy sportowe Olimpiad Specjalnych angażują duże szeregi osób pełnosprawnych. Szczególnie celom tym sprzyja program wolontariatu, gdzie obok osób niepełnosprawnych stają osoby pełnosprawne. Właściwa organizacja i zaangażowanie dużej rzeszy wolontariuszy (często osób młodych), sędziów i kręgów np. sportowych, lokalnych itp. wpływa pozytywnie na integracje społeczną z osobami z niepełnosprawnością intelektualną, dla wielu lokalnych środowisk pozwala to na poznanie potrzeb i problematyki osób niepełnosprawnych, a przez to umożliwia im lepsze i oparte o zrozumienie ich funkcjonowanie, bez barier i obaw.
- Imprezy Olimpiad Specjalnych są otwarte dla publiczności, a dodatkowo realizowane są programy zapraszania na te imprezy młodzieży ze szkół, którzy są specjalnie przygotowani do tego spotkania. Zgodnie z obowiązującymi naszych organizatorów imprez standardami na imprezach Olimpiad Specjalnych realizowane są także programy pozasportowe, które umożliwiają pokazanie osób z niepełnosprawnością intelektualną w nowych rolach, jak choćby wolontariusza, asystenta trenera, mówcy np. na konferencjach prasowych przed imprezami, spikera na imprezach itp.
Organizacja zajęć sportowych dla osób niepełnosprawnych – Zadanie realizowane na podstawie umowy nr 2024/0057/0082/Sub.C/DS-SN/1/MSa z dnia 24.06.2024. Wartość dofinansowania 2.400.000,00 pln.
Stowarzyszenie Olimpiady Specjalne Polska działając na terenie całej Polski i dociera do swoich beneficjentów poprzez kluby Olimpiad Specjalnych powoływane przy różnorodnych placówkach: oświatowych, Warsztatach Terapii Zajęciowej, Domach Pomocy Społecznej i innych. W terenie kluby (ok. 500 klubów w Polsce) skupione są w 18 Oddziałach Regionalnych. Zajęcia sekcji sportowych dla osób niepełnosprawnych są prowadzone bezpośrednio w tych klubach. W roku 2024 zaplanowano realizację zajęć w ramach projektu z dofinansowaniem z Ministerstwa Sportu i Turystyki w 17 Oddziałach. Różnorodność miejscowości, w których bezpośrednio odbywają się zajęcia, pozwala nam docierać z informacją o sporcie osób niepełnosprawnych do różnorodnych środowisk w wielu miastach i regionach Polski. Wszystkie zajęcia zaplanowane w ramach projektu organizowane są zgodnie z Ramowym regulaminem organizacji, realizacji i naboru uczestników zadania: zajęcia sekcji sportowych osób niepełnosprawnych w Stowarzyszeniu Olimpiady Specjalne Polska w roku 2024, odbywających się w ramach umowy z Ministerstwem Sportu i Turystyki. Regulamin zawiera wytyczne organizacyjne, a także wytyczne zobowiązujące do przestrzegania zasad bezpiecznego i zgodnego z przepisami i zasadami bezpiecznego prowadzenia zajęć.
Kluby Olimpiad Specjalnych, realizujące zajęcia są koordynowane przez Oddziały Regionalne, a te współpracują bezpośrednio z Biurem Narodowym Stowarzyszenia. To właśnie w ten sposób koordynowane jest i nadzorowane realizowane zadanie zajęcia. W Biurze Narodowym pracownicy są w ciągłym kontakcie z Ministerstwem Sportu i Turystyki, na bieżąco monitorują prowadzenia zadania i opracowują aktualne wytyczne, które kierują do Oddziałów i klubów tak aby zajęcia były zgodne z wszystkimi zasadami prawa i kolejnymi wytycznymi. Systematyczne monitorowanie i nadzorowanie realizacji zajęć ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa uczestników i prowadzących, oraz maksymalną realizację celów w stale zmieniającej się uwarunkowaniach.
Uczestnikami zaplanowanych zajęć są osoby z niepełnosprawnością intelektualną, zarejestrowane w Stowarzyszeniu Olimpiady Specjalne Polska. Dla uczestników zajęcia są całkowicie bezpłatne. Warunkiem uczestnictwa w zajęciach jest wypełnienie właściwej deklaracji rejestracyjnej i posiadanie aktualnych badań lekarskich, umożliwiających udział w danej dyscyplinie. Nie ma określonych wymagań wiekowych do udziału w zajęciach. Za wiek minimalny przyjmujemy wytyczne upowszechnianego w Olimpiadach Specjalnych programu Młodzi Sportowcy, który zachęca już do aktywności fizycznej od 2 roku życia. Najczęściej jednak zajęcia kierowane są do uczestników od 8 lat, gdyż jest to wiek, od którego, zgodnie z przepisami Olimpiad Specjalnych, jest możliwy udział w oficjalnych zawodach naszego ruchu. W roku 2024 zaplanowano, że około 37% osób biorących udział w zadaniu to będą osoby z niepełnosprawnością intelektualną poniżej 18 roku życia. Nie ma ograniczeń co do maksymalnego wieku uczestnictwa.
W roku 2024 w realizowanych zajęciach zplanowano udział ok 6% osób niepełnosprawnych w wieku 50+. Zachęcane są do uczestnictwa także kobiety poprzez motywowanie do tworzenia nowych drużyn żeńskich i organizując oddzielną rywalizację tych drużyn np. piłka nożna kobiet. Zajęcia zaplanowane w ramach zadania mają wskazaną dyscyplinę (lub dyscypliny) sportu, w której są realizowane treningi spośród dyscyplin realizowanych w programie Olimpiad Specjalnych takich jak: Pływanie, bowling, bocce, taniec, lekkoatletyka, judo, zajęcia w ramach Programu MATP oraz MATP w wodzie, badminton, gimnastyka sportowa, kajakarstwo, narciarstwo biegowe, bieg na rakietach śnieżnych, narciarstwo zjazdowe, łyżwiarstwo szybkie, wrotkarstwo, koszykówka, piłka nożna, piłka siatkowa, tenis stołowy, golf, unihokej, kolarstwo, jeździectwo, tenis, dwubój oraz trójbój siłowy, nordic walking, oraz treningi w ramach programu Młodzi Sportowcy profilowane na dyscypliny: lekkoatletyka, kolarstwo, mini piłka nożna i mini koszykówka. Realizacja zajęć w określonych dyscyplinach, korzystających z profesjonalnych obiektów sportowych i sprzętu, często niedostępnych dla osób z niepełnosprawnością, a także cykl zawodów Olimpiad Specjalnych odbywających się w naszym ruchu, w dużym stopniu wpływają motywująco na chęć uczestnictwa w zadaniu i przyczyniają się do wzrostu aktywności fizycznej wśród osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Ogółem i z środków Ministerstwa Sportu i Turystyki na rok 2024 planowane są zajęcia dla 2862 osób z niepełnosprawnością intelektualną, prowadzone przez 340 osób (obsługi instruktorskiej 264 osób oraz technicznej 76 osób) oraz 17 wolontariuszy. Liczba uczestniczących osób w zadaniu nie oddaje w pełni liczby osób trenujących we wszystkich grupach. Zawodnicy w Stowarzyszeniu mogą trenować i startować w kilku dyscyplinach sportu (w max 4), dlatego też ten sam zawodnik może brać udział w kilku rodzajach zajęć realizowanych w projekcie. Jednak jako uczestnik zadania jest liczony tylko jeden raz, co precyzuje specjalna instrukcja wydana w Stowarzyszeniu. W ramach zadania przewidywany jest udział 17 stałych wolontariuszy, którzy będą wspierać prowadzących zajęcia. Ze względu na specyfikę zajęć z osobami z niepełnosprawnością udział wolontariuszy jest bardzo wskazany. Organizujący zajęcia są zachęcani do systematycznej współpracy z wolontariuszami, którzy wspierają prowadzących zajęcia w bezpośredniej pracy z zawodnikiem podczas realizacji programu zajęć, egzekwowaniu poprawności ćwiczeń, a także pomagają w przygotowaniu osoby z niepełnosprawnością do zajęć w szatni oraz po zajęciach, pomagają w dowiezieniu, odwiezieniu uczestników po zajęciach itp. Niektórzy z wolontariuszy wykazani w zadaniu to także osoby bezpłatnie prowadzące zajęcia jako trener lub instruktor. Olimpiady Specjalne jako Stowarzyszenie oraz oddziały i kluby - organizatorzy zajęć, współpracują z wolontariatem bardzo systematycznie i jest to działalność oparta o porozumienia i prawne formy wolontariatu, w oddziałach są koordynatorzy wolontariatu realizujący tą działalność. Praca wolontariuszy organizowana jest w oparciu o zasady Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, odbywa się w oparciu o dokumentację taką jak porozumienie, zaświadczenie i zgodnie z tą w/w ustawą.
Organizacja obozów sportowych dla osób niepełnosprawnych – Zadanie realizowane na podstawie umowy nr 2024/0063/0082/Sub.C/DS-SN/3/MSa z dnia 27.06.2024. Wartość dofinansowania 1 600 000 pln.
W ramach zadania zostało zaplanowanych 16 obozów (14 letnich oraz 2 zimowe). Są to obozy sportowe organizowane przez Oddziały Regionalne Stowarzyszenia (11 Oddziałów Regionalnych jako organizatorzy zadań jednostkowych) oraz Biuro Narodowe, w różnych dyscyplinach sportu. Wszystkie obozy organizowane są zgodnie z Ramowym regulaminem organizacji, realizacji i naboru uczestników zadania: obozy sportowe dla osób niepełnosprawnych w Stowarzyszeniu Olimpiady Specjalne Polska w roku 2024, odbywających się w ramach umowy z Ministerstwem Sportu i Turystyki – regulamin ten jest załączony do dokumentacji zadania. Regulamin zobowiązuje organizatorów zadania do stosowania wytycznych dla organizatorów wypoczynku zgodnie z polskim prawem (wytyczne obejmują takie instytucje jak Główny Inspektor Sanitarny, Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Edukacji Narodowej). Zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom podczas obozu jest priorytetem dla organizatorów obozu i kadry.
Uczestnikami – osobami z niepełnosprawnością, zaplanowanymi do udziału w obozach, są osoby z niepełnosprawnością intelektualną w różnym wieku, zarejestrowane w Stowarzyszeniu Olimpiady Specjalne Polska z Oddziałów Regionalnych. Decyzja o doborze uczestników i kadry obozu i jej liczbie jest podejmowana poprzez władze oddziału regionalnego - organizatora obozu, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb, planowanego programu zajęć, stopnia niepełnosprawności uczestników. W ramach zadania przewidywany jest udział wolontariuszy, którzy będą wspierać kadrę obozu. Wolontariusze wykazani w zadaniu to osoby bezpłatnie prowadzące zajęcia podczas obozu jako obsługa instruktorska bądź obsługa techniczna. Praca wolontariuszy organizowana jest w oparciu o zasady Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, odbywa się w oparciu o dokumentację taką jak porozumienie i zaświadczenie. Organizatorzy obozów jednostkowych, realizując zadanie, biorą pod uwagę wytyczne zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, jakimi są sportowcy Olimpiad Specjalnych. Przy planowaniu obozu brane pod uwagę są indywidualne potrzeby uczestników, sygnalizowane przez opiekunów, rodziców danej osoby, celem zapewnienia możliwość udziału w obozie zakwalifikowanej osobie na zasadach równości, niezależnie od dodatkowych uwarunkowań i ograniczeń wynikających z niepełnosprawności. Organizatorzy obozów zakładają, iż niepełnosprawność intelektualna jest podstawowym rodzajem niepełnosprawności naszych sportowców, ale także planując obóz biorą pod uwagę możliwe współtowarzyszące niepełnosprawności intelektualnej ograniczenia np. ograniczenia mobilności, percepcji uczestników, dodatkowe wymagania (np. dieta ze względów medycznych), konieczność zatrudnienia większej liczby opiekunów, konieczność zatrudnienia opieki medycznej itp. Ze szczególną dbałością dokonywany jest wybór obiektu jako miejsce zakwaterowania i wyżywienia podczas obozu, tam gdzie to jest możliwe to zapewniającego chociażby w części dostęp lub pokój dla uczestnika z trudnościami w lokomocji, z wygodnym i bezpiecznym terenem wokół miejsca zakwaterowania. Ze względu na niepełnosprawność intelektualną sportowców w planowaniu zadania uwzględniana jest liczba osób biorących udział w zadaniu w takim stopniu jak jest to niezbędne do zapewnienia opieki nad niepełnosprawnymi uczestnikami. Do obsługi technicznej i instruktorskiej zatrudniane są osoby znający na co dzień sportowców. Zadanie realizowane jest z udziałem przeszkolonych osób obsługujących zadanie pod względem znajomości specyfiki niepełnosprawności uczestników. Osoby nieprzeszkolone, a włączone do działań przy obozie otrzymują informacje i przygotowanie w tym zakresie (np. pracownicy miejsc świadczących usługi zakwaterowania, wyżywienia, kierowcy transportu podczas obozu itp).
Obozy sportowe nie przynoszą dochodów rzeczowych, natomiast przynoszą wszechstronne efekty treningowe u zawodników, osób z niepełnosprawnością intelektualną. Obozy są zorganizowane zgodnie z wytycznymi bezpieczeństwa wszystkich odpowiedzialnych za nie instytucji, pozwalają na wzmacnianie odporności i poprawę stanu psychicznego uczestników. Obozy sportowe są kontynuacją zajęć treningowych odbywających się w Oddziałach Regionalnych i dodatkowo wzmacniają korzyści jakie dają te treningi w postaci nabywania i doskonalenia umiejętności ruchowych, rozwoju cech motorycznych, poprawy wydolności organizmu. Udział w obozie umożliwia także jego uczestnikom nie tylko skorzystanie z oferty treningowej, ale dodatkowo 24 godzinne oddziaływanie pedagogiczne podczas obozu, pozwala na kształtowanie samodzielności, zaradności, właściwych nawyków higienicznych, umiejętności korzystania z aktywnych form wypoczynku, czyli aspektów które są zaburzone u naszych sportowców. W czasie pobytu na obozie jest także miejsce na wyrabianie właściwych nawyków żywieniowych, podkreślanie ważności nawadniania podczas wysiłku fizycznego, kształtowanie tej umiejętności. Obozy sportowe dodatkowo poza korzyściami dla zawodników mają w swoich celach poprawę warsztatu trenerskiego, wymianę doświadczeń trenerów i zwiększenie zainteresowania danym sportem wśród niepełnosprawnych sportowców. Wyjazd na obóz, poza stałe miejsce pobytu dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, jest wielkim wydarzeniem. Czasem jest to jedyna możliwość dla tych osób, by mogły zobaczyć inne, odległe od miejsca ich stałego zamieszkania, tereny naszego kraju i poznać nowe i ciekawe turystycznie miejsca oraz nabyć nowe doświadczenia związane z takim wyjazdem.
Obóz przygotowawczy reprezentacji przed Światowymi Zimowymi Igrzyskami Olimpiad Specjalnych pozwoli na spełnienie celów treningowych , przygotowawczych i sprawdzających przed największym sportowym wydarzeniem. Program tego obozu zapewni bezpieczne i zgodne z przepisami uczestnictwo w Igrzyskach światowych, do czego podczas obozu będą zawodnicy i trenerzy przygotowywani. Dodatkowo zakupione na obóz sprzęt i stroje sportowe pozwolą na doposażenie i lepsze przygotowanie przed Igrzyskami oraz na czas Igrzysk.
Obozy odbywają się w atrakcyjnych turystycznie miejscowościach, gdzie korzystamy z bazy sportowej – jest to bardzo ważny etap na docieranie z informacjami do tzw. pełnosprawnego społeczeństwa o możliwościach i sposobie działania osób z niepełnosprawnością intelektualną. Brak wiedzy i pozytywnych interakcji społecznych powoduje trudności w społecznym włączaniu osób niepełnosprawnych, a wyjazd i pokazanie takiej grupy wśród wczasowiczów lub innych grup sportowych, bardzo zmienia takie nastawienie i pomoże w przyspieszaniu procesu włączania społecznego osób niepełnosprawnych.
